Έλλη- Άννα Περιστεράκη (PC) επιμελήτρια/ cultural manager

Συνομιλία με την Σοφία-Ηλιάνα Γεωργιάδη – Head of ACG Alumni Art Committee του Συλλόγου Αποφοίτων μας

Η Έλλη- Άννα Περιστεράκη η ανιψιά της Κοραλίας Κροκοδείλου (καθηγήτριας και διευθύντριας του κολλεγίου από το 1925 έως το 1967),  5η γενιά απόφοιτη μιλά στην Σοφία-Ηλιάνα Γεωργιάδη.

Η Έλλη- Άννα είναι επιμελήτρια/ cultural manager που εξειδικεύεται στις Ψηφιακές και Νέες μορφές τέχνης και τον πολιτισμό. Είναι επικεφαλής επιμελητικής ομάδας και υπεύθυνη προγράμματος στο Διεθνές Φεστιβάλ Ψηφιακών Τεχνών της Ελλάδας, Athens Digital Arts Festival, από το 2016, ενώ από το 2008 είναι μέλος της καλλιτεχνικής κολεκτίβας Medea Electronique που εξειδικεύεται σε ψηφιακά επιστημονικά έργα (installations, VR/AR, Ηλεκτροακουστική Μουσική, Νέα Μέσα στο Θέατρο) αλλά και τον αυτοσχεδιασμό.

Στην καριέρα της έχει κάνει αρκετές συνεργασίες με διεθνή ιδρύματα (Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος, Ελληνικό Θέατρο της Νέας Υόρκης, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών, Ίδρυμα Ευγενίδου) έχει εργαστεί για διάφορα φεστιβάλ (Φεστιβάλ Νάξου, Re map Athens, Eleventh Plateau ) γκαλερί (Arts on five UK, Evmaros Art) residencies (Koumaria residency , Medea Lab ) αλλά και ανεξάρτητα εικαστικά προτζεκτ (the Apology project, Monotonia, 8^th day).

Είναι μεταπτυχιακή απόφοιτος από το Πανεπιστήμιο του Έσσεξ με ειδίκευση M.A. Gallery Studies and Critical Curating και είχε τελειώσει τις πρώτες σπουδές της στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στο Τμήμα Επικοινωνίας Μέσων και Πολιτισμού με κατεύθυνση Πολιτιστική Διαχείριση.

Η επιμελητική της προσέγγιση είναι επηρεασμένη από την Σχεσιακή Αισθητική ενώ η δουλειά της επικεντρώνεται στην ζεύξη της Τέχνης της Τεχνολογίας και της Επιστήμης.

-Έλλη- Άννα, πώς αποφασίσατε να ακολουθήσετε αυτό το επάγγελμα και να ασχοληθείτε με τις Ψηφιακές και Νέες μορφές τέχνης;

 -Από μικρή είχα σαφή έφεση στις τέχνες, με μεγάλη αγάπη στην ζωγραφική και την μουσική. Ήξερα από πάρα πολύ μικρή μέσα μου ότι αυτό είναι το πεδίο μου, και είχα πάντα πολλές σχετικές δραστηριότητες  και ενδοσχολικά και εξωσχολικά. Στην εφηβεία σκεφτόμουν να δώσω εξετάσεις για την σχολή καλών τεχνών, αλλά μια και ήταν ξεχωριστές από εκείνες των πανελλήνιων οι γονείς μου με προέτρεψαν να  επικεντρωθώ στο σχολείο και να δώσω αργότερα.

Διάλεξα μια σχολή πολύ κοντά στις τέχνες ( πολιτιστική διαχείριση)  και μπήκα σ αυτή με την σκέψη πως όταν την ολοκληρώσω θα δώσω για την ΑΣΚΤ με περισσότερες θεωρητικές γνώσεις πάνω στο αντικείμενο. Προσπαθούσα να τελειώσω το πρόγραμμα του πανεπιστημίου όσο πιο γρήγορα για να προχωρήσω στο σχέδιο μου, μέχρι που έφτασα στο τελευταίο έτος.

Τότε ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με την επιμέλεια σε ένα εργαστήριο του πανεπιστημίου το οποίο είχε σκοπό να δημιουργήσουμε και να ολοκληρώσουμε μια δική μας έκθεση. Κυριολεκτικά ερωτεύτηκα το αντικείμενο με αποτέλεσμα να αποφασίσω να συνεχίσω σε μεταπτυχιακές σπουδές πάνω στην επιμέλεια εκθέσεων και όχι στο αρχικό μου πλάνο.

Έχοντας από παιδί ένα περιβάλλον πολύ κοντά στην επιστήμη, όντας εγγονή ενός σημαντικού φυσικού που άφησε ιστορία στην παιδαγωγική της φυσικής, έφερα πάντα μαζί μου αυτή την κληρονομία. Έχοντας λοιπόν τον θαυμασμό και την φυσική περιέργεια μου προς τις επιστήμες οδηγήθηκα στον συγκερασμό αυτής με την τέχνη, ανακαλύπτοντας τα “νέα μέσα” που αποτελούσαν κάτι ανερχόμενο και καινοτόμο εκείνη την περίοδο, ενώνοντας δύο πολύ αγαπημένα μου πράγματα.

-Τι είναι η τέχνη για εσάς;

-Υπάρχουν πολλοί τρόποι που μπορεί κάποιος να ορίσει την τέχνη. Ωστόσο η έννοια της τέχνης δεν είναι κάτι που θεωρώ πως πρέπει να καλουπώνεται. Είναι κάτι οργανικό αλλά και υποκειμενικό, συνεπώς για μένα κάθε ορισμός θα είναι ατελής και ρευστός μιας και δεν θα μπορεί να λάβει υπόψη όλες τις παραμέτρους. Όπως όλοι είμαστε διαφορετικοί, και κάθε δημιουργία είναι απόρροια κάποιας ανάγκης για έκφραση, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, το κάθε τι έχει κάτι να πει αρκεί να είμαστε σε θέση να το διαβάσουμε και να το εκτιμήσουμε.

Αδεία λοιπών της ανάγκης για έναν ορισμό αυτή τη στιγμή, θα προσπαθήσω να συμπυκνώσω αυτό που πιστεύω, λέγοντας πως  τέχνη για μένα είναι η έκφραση εκείνη, που πραγματώνεται με κάποια “μαεστρία” είτε ως προς το μέσο είτε ως προς το θέμα. Ο,τι κάποιος δημιουργεί με μεράκι ή/και σκέψη ή/και συναίσθημα  με σκοπό να εκφραστεί, αρκεί να βρει τον κατάλληλο παραλήπτη που θα εκτιμήσει και θα θαυμάσει την συγκεκριμένη εκτέλεση.

-Μιλήστε μας για κάποιες στιγμές ξεχωριστές από τα σχολικά σας χρόνια στο Pierce.

-Έχω πολλά να θυμηθώ για το σχολείο. Εξαιρετικούς ανθρώπους που έδιναν όλο το μεράκι τους για αυτό που έκαναν, εξαίρετους φίλους που ακόμα έχω και αγαπώ, πρόσβαση σε πληροφορία και ερεθίσματα πολύ σημαντικά για την διαμόρφωση της προσωπικότητας και των ενδιαφερόντων μου και μοναδικά για τα δεδομένα των σχολείων της εποχής μου.

Σκεπτόμενη ωστόσο την ερώτηση αυτόματα αυτό που μου έρχεται στο μυαλό είναι οι στιγμές μου στα παρασκήνια του θεάτρου του σχολειού. Ενός χώρου που για μένα ήταν το φυσικό μου στοιχειό. Εκεί που μας καλούσαν οι καθηγητές των καλλιτεχνικών για να προετοιμάσουμε σκηνικά για τις γιορτές του σχολείου ή οι καθηγητές της μουσικής προετοιμάζοντας για τις μουσικές μας παραστάσεις. Ένα χώρος ιδιαίτερος, στον οποίο πραγματικά ένιωθα πως ανήκω, και στον οποίο είχα πρόσβαση να δημιουργώ. Ένα πραγματικό στούντιο για τους μαθητές που όσο μικροί ή μεγάλοι είχαμε κοινό την αγάπη για την ζωγραφική, ή την μουσική άλλα και τον στόχο της ολοκλήρωσης ενός κοινού συλλογικού έργου. Και ένα πραγματικό θέατρο για να στεγάσει όλες τις μουσικές και εικαστικές μας αναζητήσεις είτε προσωπικά – σε talent show και κάποιες γιορτές – είτε συλλογικά διά μέσω της χορωδίας του σχολειού.

Προς επικύρωση της αγάπης και του έργου μου σε αυτούς τους χώρους, το σχολειό μου έκανε την τιμή να μου απονείμει  το 2004 στην αποφοίτηση μου το βραβείο χορωδίας  άλλα και το βραβείο καλλιτεχνικών.

-Τι εφόδια σας έδωσε το Σχολείο μας τόσο για τη ζωή σας, όσο και για την τέχνη;

-Έχοντας γεννηθεί στον αστερισμό του alma mater, το Pierce για μένα ήταν αυτό που λέμε το «πεπρωμένο φυγείν αδύνατον». Ανιψιά της Κοραλίας Κροκοδείλου (καθηγήτριας και διευθύντριας του κολλεγίου από το 1925 έως το 1967 ) 5η γενιά που φοίτησα από την μεριά της μητέρας μου, και με τον παππού μου από την μεριά του πατέρα μου να  είχε οργανώσει και εξοπλίζει τα εργαστήρια φυσικής του κτιρίου της αγίας Παρασκευής , 14o μέλος της ευρύτερης και 7ο της άμεσης οικογένειας μου, έχουμε καλύψει όλη την ιστορία του σχολείου από το Π. Φάληρο στην Μαυρομιχάλη στο Ελληνικό και την Αγία Παρασκευή.

Συνεπώς όταν ήρθε η ώρα, όλοι οι δρόμοι οδήγησαν στην Ρώμη. «Το σχολείο» όπως αναφέρεται σε αυτό όλη η οικογένεια μου, λες και δεν υπάρχει κανένα άλλο, ήταν «έννοια» για μένα από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Παρ’ ότι σαν έφηβος φυσικά και το αμφισβήτησα σε στιγμές, το πνεύμα του, αδιαμφισβήτητα,  διαμόρφωσε την κουλτούρα μου.

Μερικά από τα σημαντικότερα εφόδια που πήρα είναι η ελευθερία με σεβασμό στον άλλο, η δύναμη και προτροπή στο γυναικείο στοιχειό, η αναζήτηση για το ιδανικό, ο προβληματισμός για κοινωνικά ζητήματα, και η αυτοπεποίθηση για παραγωγική αμφισβήτηση πιστεύω πως όχι μονό έχουν προάγει το επίπεδο μου σαν προσωπικότητα άλλα και φυσικά έχουν διευκολύνει τον τρόπο σκέψης  και την σχέση μου με την τέχνη και την έκφραση.  Το σχολείο, και μου επέτρεψε,  και με προέτρεψε να εκφράσω την καλλιτεχνική μου φύση με τον φιλελευθερισμό του, ενώ ταυτόχρονα με κατηύθυνε διακριτικά να έχω άξιες  χωρίς να με επικρίνει ακόμα και όταν έκανα τα πιο ιδιόρρυθμα πράγματα.

ADAF 2021 _ edition title Tactūs _ artwork Offset XYZ_ artist Andreas Lutz (DE)

ADAF 2018 _ edition title Singuarity Now _ Artwork INFERNO _ artist Bill Vorn

– Αναφέρατε ότι η επιμελητική σας προσέγγιση είναι επηρεασμένη από την Σχεσιακή Αισθητική και η δουλειά σας επικεντρώνεται στην ζεύξη της Τέχνης της Τεχνολογίας και της Επιστήμης. Μιλήστε μας γι αυτό.

-Η σχεσιακή αισθητική είναι μια προσέγγιση σε σχέση με τις τέχνες και την επιμέλεια την οποία θεωρητικά έχει εισάγει ο Nicolas Bourriaud πρώην συν-διευθυντης του Palais de Tokyo στο Παρίσι. Η προσέγγιση αυτή επιχειρεί να φτάσει στον θεατή πέρα από την απλή επικοινωνία και μέσα από καταστάσεις, χώρους, πράγματα που του είναι με κάποιο τρόπο οικεία. Αρνείται τις “μεγάλες αφηγήσεις” της τέχνης αλλά και την “πρωτοστασία-αυθεντια” της, κάνοντας την πολύ πιο προσβάσιμη. Βασίζεται αρκετά σε αυτό που ορίζουμε σαν happening κυρίως για τις performance  ή τις εγκαταστάσεις, που τείνει να τοποθετεί σε καθημερινούς χορούς ή δραστηριότητες ενώ  ενθαρρύνει την διαδραστικότητα. Διευθύνοντας το καλλιτεχνικό και επιμελητικό κομμάτι του διεθνούς φεστιβάλ ψηφιακών τεχνών της Ελλάδας, Athens Digital Arts Festival, προσπαθώ να προσεγγίσω αυτές τις άξιες στις δικές μου εκθέσεις προσαρμοσμένες στο αντικείμενο μου.

Το τρίπτυχο τέχνη -τεχνολογία- επιστήμη έχει εξ’ ορισμού πολλά  χαρακτηριστικά που μπορούν να το εντάξουν σ’ αυτή την θεώρηση κατά την γνώμη μου και ας μην ανήκει παραδοσιακά εκεί. Η  αρκετά συνήθης αδυνατότητα μακράς έκθεσης, λόγω αδυναμίας των εξοπλισμών, κάνει τα δρώμενα γύρω από αυτό το καλλιτεχνικό είδος πιο κοντά στην έννοια του happening. Η διάδραση είναι πολύ συχνό και βασικό στοιχείο στις νέες τεχνολογίες. Η συχνή χρήση καθημερινών τεχνολογικών μέσων όπως το κινητό, ο υπολογιστής η ο προτζέκτορας μας φέρνουν πιο κοντά στο κάθε έργο, ενώ τα έργα που φέρουν την επιστήμη ή την τεχνολογία αιχμής σαν κεντρικό χαρακτηριστικό, επιδιώκουν σχεδόν εξ ορισμού την εξοικείωση- απλούστευση, είτε μέσω της δημιουργίας μιας εμπειρίας ή ενός απλού καλλιτεχνήματος.

Από μέρους μας, οι χώροι διεξαγωγής που επιλέγουμε, τείνουν να έχουν άλλο, χρηστικό χαρακτήρα (πρωην notos home, πρώην ινστιτούτο Θερβάντες, Τζαμί Τζισδαράκη,  Λουτρά των Αέρηδων κ.λ.π) και να αποκτούν νέα πνοή με την φιλοξενία των πολιτιστικών μας εκδηλώσεων. Καθώς και ο ίδιος ο σκοπός του φεστιβάλ, είναι να δημιουργήσει εξοικείωση και εγγύτητα ανάμεσα στο καλλιτέχνημα και τον θεατή πρακτικά και βιωματικά πράγμα που πολύ ενεργά προσέχουμε να υπάρχει στην επιλογή των έργων μας.

ADAF 2022 _ edition title FutuRetro _ artwork Distributive intelligence . A group mind _ artist Lukas Truniger (DE)

– Είστε μέλος  της Μedea Εlectronique. Πώς αισθάνεστε που είστε στην ίδια ομάδα και συνεργάζεστε με συναπόφοιτους σας από το σχολείο; 

-Είχα την χαρά και την τύχη να γίνω μέλος των Medea Electronique όταν είχα πρώτο αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο στην ουσιαστική αφετηρία της επαγγελματικής μου καριέρας και ήταν σημαντικό για μένα που μπόρεσα να βρω κοινούς άξονες με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας πολύ γρήγορα. Σε ένα βαθμό μπορώ να αποδώσω στην κολεκτίβα την ευθύνη για την περαιτέρω ενασχόληση μου με τις ψηφιακές τέχνες, καθώς όπως ερωτεύτηκα την επιμέλεια στο τελευταίο έτος του πανεπιστημίου έτσι ερωτεύτηκα την ενασχόληση μου με τις  ψηφιακές τέχνες όταν ξεκίνησα να δουλεύω για την Medea.

Για μένα υπήρξε ένα φανταστικό περιβάλλον ανάπτυξης της επιμελητικής μου ταυτότητας καθότι ο πειραματικός χαρακτήρας και η κολλεκτιβική προσέγγιση ταίριαξαν απόλυτα με τις αναζητήσεις μου εκείνη την εποχή και παραμένουν μέσα στο άμεσο πεδίο ενδιαφέροντος μου. Μεγάλωσα και συνδιαμορφωθηκα με την ομάδα και πιστεύω πως αποτελεί πυλώνα και αναπόσπαστο κομμάτι της επαγγελματικής μου ταυτότητας. Παρ’ ότι ήρθα σε επαφή με τους Medea Electronique από συναπόφοιτη, ήταν μεγάλη μου έκπληξη όταν συνειδητοποίησα πόσοι ήταν οι απόφοιτοι μέλη, από διάφορες, διαφορετικές χρόνιες. Με κανέναν τους δεν υπήρξα στο σχολειό ταυτόχρονα, όμως σε πολλά πράγματα μπορούσα και μπορώ να διακρίνω το ότι προερχόμαστε από το ίδιο μέρος και σίγουρα στην αρχή της καριέρας μου έπαιξε σημαντικό ρόλο το ότι μπορούσαμε να ταυτιστούμε σε κάποια πράγματα.

artwork Fragments of the Unseen _ artist Medea Electronique _ produced Koumaria Residency

artwork BusStop _ artist Medea Electronique _ produced in Koumaria Residency

– Μιλήστε μας για το Athens Digital Art Festival. Πώς εκλαμβάνετε την αλληλεπίδραση της τέχνης, της επιστήμης και της τεχνολογίας.

-Το φεστιβάλ ψηφιακών τεχνών της Ελλάδας, Athens Digital Art Festival είναι το άλλο μεγάλο κεφάλαιο της επαγγελματικής μου καριέρας. Ένα περιβάλλον επίσης πολύ ανοιχτό σε ιδέες και πολύ δημοκρατικό εκφραστικά ,παρ’ ότι είναι ένας οργανισμός δομημένος με μια πιο παραδοσιακή έννοια σε σχέση με την κολεκτίβα. Για μένα αλλά και όλους όσους είμαστε εκεί  πιστεύω η αλληλεπίδραση της τέχνης, της επιστήμης και της τεχνολογίας είναι η “μαγεία” που είτε συμβαίνει γύρω μας και ίσως κανείς δεν παρατηρεί η μπορεί να συμβεί με κάποια αρκετά προσβάσιμα μέσα.

Με σκοπό να φέρουμε την τεχνολογία αιχμής άλλα και τις επιστήμες κοντά στο ευρύ κοινό, αλλά και να δείξουμε πως η επιστήμη, η τεχνολογία και η πρόοδος τους δεν είναι μόνο κάτι μακρινό που ανήκει στα εργαστήρια, και σε αυτούς που έχουν ειδικές γνώσεις, κάνουμε όλες μας τις δράσεις όσο πιο ανοιχτές μπορούμε προς όλες τις ομάδες. Η ζεύξη της τεχνολογίας με την τέχνη και την επιστήμη, είναι αρκετά αυτοαναίρεση, και εξού συχνά οι θεματικές μας είναι γύρω από την θέση της επιστήμης και της τεχνολογίας στην κοινωνική συμπεριφορά, ενώ αισθητικά πιστεύω πως παίζει ιδιαίτερα με το στοιχειό ανάμεσα στο “θαύμα και την μαγεία”. Παρόλα αυτά, οι ψηφιακές τέχνες δεν είναι κάτι μακρινό και άπιαστο, είναι κάτι που φτιάχνεται και βιώνεται μέσα από καθημερινά αντικείμενα, σε καθημερινούς χορούς και υφίσταται γύρω μας με έναν απτό τρόπο. Δεν είναι κάτι για την ελίτ άλλα κάτι που όλοι μπορούν να καταλάβουν.

Η τεχνολογία,  η επιστήμη και η τέχνη, βρίσκονται παντού γύρω μας και ας μην τις παρατηρούμε και με λίγη εκπαίδευση από δρώμενα όπως το φεστιβάλ μαθαίνουμε να τα παρατηρούμε.

ADAF 2018 _ edition title Singuarity Now _ artwork Human Study #1 – 3RNP _ artist Patrick Tresset (FR)

ADAF 2018 _ edition title Singuarity Now _ artwork ICLEK AR VR_ artist Oguz Emre Bal (TR)

-Με τι ασχολείστε αυτό τον καιρό και ποια τα μελλοντικά σας;

-Αυτή την περίοδο ασχολούμαι με την νέα θεματική για το φεστιβάλ η οποία έχει να κάνει με το ανοίκειο (uncanny) και πρόκειται να ανακοινωθεί πολύ άμεσα, μέσα από ένα ανοιχτό κάλεσμα συμμετοχών για καλλιτέχνες δημιουργούς και διανοητές. Είναι πάντα μια δύσκολη περίοδος αυτή ακριβώς πριν αρχίσουμε να λαμβάνουμε αιτήσεις γιατί ραφινάρουμε το κάθε τι πριν μπουν μπροστά οι μηχανές μας.

Φυσικά παράλληλα τρέχουν και οι δράσεις των Medea Electronique οπού μέσα από την δική μας συλλογική διαδικασία προσπαθούμε να δομήσουμε θεματικές και ιδέες για τα καινούρια μας έργα. Συνεπώς είναι  μια αρκετά γόνιμη περίοδος η οποία εύχομαι να αποδώσει τα καλύτερα για το επερχόμενο έτος και να έχω να μοιραστώ πολλά πράγματα με το κοινό.

artwork Monotonia _ artist Medea Electronique _ produced for the opening of Onassis Stegi event

-Τι συμβουλή θα δίνατε σε ένα νέο καλλιτέχνη;

-Νομίζω πως σε έναν νέο καλλιτέχνη θα έλεγα να μένει όσο πιο ανοιχτός μπορεί στα γύρω ερεθίσματα,  προσπαθώντας να δει λίγο και πίσω από την μόδα και τα εικαστικά trend. Να προσπαθήσει να μην περιορίζεται ούτε από άλλους άλλα ούτε και από τον εαυτό του. Να κάνει όσα και ό,τι μπορεί για να ζυμωθεί καλύτερα με νέα και δημιουργικά πράγματα και να μην επαναπαυτεί ποτέ σε νόρμες. Το να είσαι καλλιτέχνης είναι μια διαρκής αναζήτηση, η οποία πρέπει συνεχώς να μεγαλώνει και ακόμα και αν η τεχνολογία δεν είναι το μέσο του οπωσδήποτε να την κάνει σύμμαχο του.